De geschiedenis van de kletskop

Geschiedenis van de kletskop

De kletskop een dun, hard, knapperig koekje.
Over de oorsprong wordt nog flink gedebateerd. Het Belgische Brugge en het Belgische Veurne zijn bekend om deze koekjes. Zij zullen de herkomst leggen onder de naam “kaalkoppen” en zullen beide beweren dat de herkomst van de kletskop in hun stad ligt. De Brugse kletskoppen worden in het frans ‘dentelles de Bruges’ genoemd.

Naast de Belgen zullen franse patissiers bewerend dat hun ‘mignots’(genoemd naar een 18de eeuwse parijsse banketbakker) min of meer de voorlopers zijn van hun beroemde tuiles, welke een zelfde basis bereiding hebben als de kletskoppen.

Echter zal een document van het begin van de 17de eeuw aantonen dat de kletskoppen, toen der tijd zeerehoofdjes’ genoemd uit Nederland komen. Om precies te zijn stammen ze uit Leiden af.
Het zit namelijk zo. De kletskop vormde in Leiden een onderdeel van bakproeven die je moest afleggen voordat je als meester in de bakkersgilde opgenomen kon worden.
Een uit Antwerpen – België gevluchte drukker , Zaccharias Heyns (1566-1631) schreef in 1602 over deze kletskoppen.:

‘Dat syn van die platte, ronde dinghen,
Die ons de “schorftenhoofden” noemt
Se syn met botter, suijker en caneel bebloemt,
Noyt beter cost en hebt ghy geheten!’

Wel grappig dat het document dat bewijst waar de kletskoppen zijn oorsprong vinden door een Belg is geschreven. Dit document uit 1602 is het oudste document wat er over een kletskop gevonden is.

Maar waar komt de naam kletskop dan eigenlijk vandaan?

Waar Zaccharias Heyns in zijn gedicht nog over ‘schorftenhoofden’ sprak werd het koekje in de 16e eeuw in leiden nog ‘kanteling ‘genoemd, wat in de volksmond bekend stond als ‘schurftenhoofden’.
In de arme wijken van de stad heerste er in die tijd de schurft. Menig baby kwam daardoor met korsten op het hoofd ter wereld. Al snel werd de vergelijking met het oppervlak van het koekje gemaakt. Later warden dit de kletskoppen. Wat een synonym is voor ‘zeer hoofd’, meer precies voor is het een synoniem voor de ziekte favus, wat veel lijkt op de schurftenhoofden uit de 16de eeuw.

Gelukkig smaakt het koekje een stuk beter dan de iets wat onsmakelijke herkomst van de naam.

Het orginele recept werd met de jaren aangepast. In de oorlogsjaren waren er niet veel amandelen verkrijgbaar en gebruikte ze in plaats van de amandelen havermouth. Ook warden de amandelen weleens vervangen door pinda’s of werd er een mix van beide gebruikt. Naast de zoete variant bestaat er ook een hartige variant. Deze kletskoppen bestaan voornamelijk uit kaan en worden vaak ter decoratie gebruikt.

Zin gekregen in kletskoppen?
Een recept voor de Authentieke Hollandse kletskoppen vind je hier.